Chirurgia i anestezjologia

Fot. Przychodnia Weterynaryjna...

Jak dobrać odpowiednie środki do znieczulenia ogólnego dla danego zwierzęcia?

Przede wszystkim indywidualnie. Rodzaj, dawka i droga podania środków powinny być dobrane dla konkretnego pacjenta na podstawie dotychczas zebranych informacji. Niestety jak dotąd nie wyprodukowano anestetyku, który wywoływałby tylko utratę przytomności i czucia bólu, nie powodując przy tym osłabienia funkcjonowania układu sercowo-oddechowego. Każdy środek jest niejako trucizną i najważniejszym elementem jest umiejętność podawania go do organizmu, dokładna znajomość efektów działania oraz możliwych powikłań przy przedawkowaniu. Dlatego kombinacje leków i sposób ich wprowadzenia ma ogromne znaczenie dla bezpieczeństwa znieczulenia. Najlepsze efekty osiąga się łącząc środki z różnych grup i podając je w stosunkowo małych dawkach. Połączone depresyjne działanie tych leków na ośrodkowy układ nerwowy pozwala na znieczulenie pacjenta przy jednoczesnym zmniejszeniu ich niekorzystnego wpływu na inne układy organizmu, co zwiększa bezpieczeństwo i komfort pacjenta oraz często umożliwia w łatwy sposób sterować głębokością i czasem trwania narkozy. Taką technikę nazywamy znieczuleniem złożonym, w którym zwykle używamy leków uspokajających, przeciwbólowych, nasennych i podtrzymujących znieczulenie.

Jakie są rodzaje znieczulenia ogólnego?

Obecnie znieczulenie ogólne możemy uzyskać dwiema metodami: infuzyjną lub inhalacyjną. W pierwszym przypadku anestetyk wprowadzamy do organizmu za pomocą iniekcji dożylnej, w drugim po zamianie na formę gazową deponujemy go do układu oddechowego.

• znieczulenie dożylne - odpowiednio dobrany model znieczulenia dożylnego uznawany jest w określonych przypadkach za najkorzystniejszy sposób uzyskania tolerancji chirurgicznej (braku odczuwania bólu ze strony zwierzęcia). W zależności od rodzaju środka i sposobu jego podawania możemy uzyskać znieczulenie o różnej długości trwania. Stosowane są dwa sposoby prowadzenia znieczulenia dożylnego: podawanie anestetyku w formie jednorazowej iniekcji (bolusa), co zwykle stosuje się do krótkotrwałych zabiegów operacyjnych, trwających kilka-, kilkanaście minut. Działanie leku trwa tak długo, jak długo jego koncentracja we krwi znajduje się w zakresie stężenia terapeutycznego. Z chwilą kiedy pacjent się wybudza znieczulenie możemy przedłużyć podaniem dawki uzupełniającej oraz podtrzymanie znieczulenia iniekcyjnego techniką wlewu dożylnego leku lub leków w formie infuzji ciągłej - TIVA (Total Intravenous Anesthesia). W znieczuleniu tego typu preferowane są środki krótkodziałające. Jest ono szczególnie polecane do krótkotrwałych zabiegów u pacjentów wymagających intensywnej opieki lub podawania 100% inhalacyjnego tlenu w czasie zabiegu. Dużą zaletą tej metody jest szybkie wprowadzenie w stan znieczulenia, możliwość szybkiej zmiany jego głębokości i szybkiego wybudzenia pacjenta. Minimalna toksyczność narządowa stosowanych leków pozwala na ich używanie u pacjentów zarówno w młodym, jak i bardzo zaawansowanym wieku. Ciągły wlew dożylny prowadzi się z użyciem pompy infuzyjnej.

• znieczulenie wziewne (inhalacyjne) - prowadzenie anestezji wziewnej wymaga aparatury, za pomocą której środek w postaci lotnej podawany jest do dróg oddechowych pacjenta. Znieczulenie przy użyciu anestetyków wziewnych w porównaniu z dożylnym umożliwia lepsze sterowanie, ponieważ przez zmianę stężenia anestetyku we wdychanym powietrzu można łatwo i bardzo szybko zmienić głębokość znieczulenia. Większość anestetyków wziewnych nie podlega w organizmie procesom biodegradacji, jak również nie wchodzi w tory metaboliczne, dzięki czemu są one wydalane w niezmienionej formie tą samą drogą, którą wniknęły. Można podawać je jako jedyny składnik znieczulenia zarówno do indukcji, jak i podtrzymywania znieczulenia ogólnego albo jako lek podtrzymujący znieczulenie po podaniu anestetyku dożylnego.