Rozród i położnictwo

Jednym z najczęściej występujących schorzeń układu rozrodczego u dorosłych i starszych suk jest ropomacicze (endometritis pyometra complex). Pierwotną przyczyną choroby są zaburzenia natury hormonalnej. Zwiększona koncentracja progesteronu prowadzi do przerostu gruczołów wydzielniczych i gromadzenia się w świetle macicy wydzieliny, która często zostaje zainfekowana przez bakterie. Stan ten często stanowi zagrożenie dla życia zwierzęcia, dlatego postępowanie lekarskie powinno zostać wdrożone jak najszybciej. Mimo opisywanych przypadków skutecznej terapii farmakologicznej, nadal metodą leczenia z wyboru pozostaje zabieg chirurgiczny, polegający na jednoczesnym usunięciu macicy i jajników (ovariohysterectomia).

Predyspozycje

Przeciętny wiek suk, u których rozpoznaje się ropomacicze, waha się w przedziale 6,5-8,5 lat. Choroba rzadziej występuje u zwierząt młodszych, chociaż stwierdzano ją nawet u 4-miesięcznych suk. Największe zagrożenie pojawia się pomiędzy 50 a 80 dniem od zakończenia cieczki. Nie zaobserwowano predyspozycji rasowych, natomiast uważa się, że bardziej podatne na ropomacicze są suki, które nigdy nie rodziły. Nie oznacza to niestety, że poród uodparnia na wystąpienie choroby, może ona nawet wystąpić u suk, które  wielokrotnie rodziły szczenięta. Nie wiadomo, dlaczego u niektórych zwierząt rozwija się tego typu patologiczna reakcja na progesteron, natomiast nie występuje ona u pozostałych. Z pewnością jednak czynnikami znacznie zwiększającymi ryzyko zachorowania jest stosowanie (zwłaszcza nieprawidłowe) terapii hormonalnych np. likwidacja niechcianej ciąży z zastosowaniem estrogenów oraz długotrwała blokada cieczki przez użycie progestagenów (hormonów o działaniu podobnym do progesteronu).

Patogeneza - jak dochodzi do ropomacicza?

Główną przyczyną ropomacicza jest wysoki poziom progesteronu. Jest to hormon odpowiedzialny za przygotowanie macicy do zagnieżdżenia się zarodka i utrzymanie ciąży. Jednak u suk wysoka koncentracja progesteronu utrzymuje się fizjologicznie przez dłuższy czas, niezależnie od tego, czy doszło do krycia i zapłodnienia w trakcie cieczki. Progesteron pobudza wzrost i aktywność wydzielniczą gruczołów błony śluzowej macicy, co prowadzi do jej torbielowatego rozrostu z towarzyszącym gromadzeniem się płynu w świetle macicy. Ponadto hormon ten tłumi czynność błony mięśniowej macicy oraz powoduje zamknięcie szyjki macicznej, co także sprzyja gromadzeniu się wydzieliny. Następnie, wtórnie, rozwija się infekcja bakteryjna. Bakterie, pochodzące najprawdopodobniej z pochwy, przenikają i zasiedlają zmienioną patologicznie macicę, nadkażając nagromadzoną wydzielinę. Zamknięcie szyjki, zmniejszenie motoryki macicy i duża ilość wydzieliny stwarza bardzo dobre warunki do rozwoju drobnoustrojów (najczęściej jest to Escherichia coli). Dochodzi wówczas do gromadzenia się ropy w świetle narządu - czyli do ropomacicza. Konsekwencją tego stanu jest toksemia (obecność toksyn bakteryjnych we krwi), co prowadzi do uszkodzenia innych narządów wewnętrznych. Szczególnie często dochodzi do zaburzenia funkcji nerek i zaburzeń elektrolitowych.

Te poważne zaburzenia metaboliczne, ryzyko posocznicy i wystąpienie wstrząsu septycznego stanowią duże zagrożenie dla życia zwierzęcia.