Logowanie Rejestracja
E-Mail / Login
Hasło
Strona główna Artykuły Chirurgia i anestezjologia

Chirurgia i anestezjologia

Sterylizacja kotki

Artykuł wyjaśnia podstawowe zagadnienia związane z kontrolą rozrodu u kotów. Definiuje podstawowe pojęcia, przybliża fizjologię rozrodu, oraz wyjaśnia przebieg zabiegu chirurgicznego i postępowania pooperacyjnego.



Terminologia

Przed szczegółowym opisem zagadnień związanych z trwałym pozbawieniem czynności rozrodczych należy wyjaśnić kilka terminów medycznych, których zrozumienie ułatwi lepsze poznanie czynności układu rozrodczego.
Sterylizację możemy rozumieć w ujęciu ogólnym jako pozbawienie możliwości rozmnażania oraz w ujęciu szczegółowym, kiedy oznacza trwałe zablokowanie dróg wyprowadzających dla gamet, czyli jajowodów i nasieniowodów. Należy pamiętać, że zabieg ten nie znosi czynności hormonalnej gonad. Objawy rujowe po takim zabiegu będą utrzymane oraz mogą dalej występować typowe choroby dla układu rozrodczego. W weterynarii zabiegu sterylizacji, który polega na podwiązaniu dróg wyprowadzających nie wykonuje się rutynowo. Przez kastrację należy rozumieć zabieg usunięcia gonad, czyli jajników lub jąder. Zgodnie z definicją termin kastracja może być użyty do samców jak i do samic. Potocznie stosuje się terminy: sterylizacja określający zabieg wykonany u samicy oraz kastracja odnośnie samca, ale według zasad terminologii medycznej jest to błędne.

 



Fizjologia

Ważnym czynnikiem, dla którego właściciele decydują się na zabieg kastracji u kotów są ich zachowania behawioralne zachodzące podczas rui. Związane to jest z gatunkowo swoistym przebiegiem cyklu płciowego u tego gatunku. Kotka jest zwierzęciem sezonowo poliestralnym. W odróżnieniu od suk, gdzie cykl płciowy trwa około 6 - 8 miesięcy i nie jest bezpośrednio związany z porą roku, u kotek obserwujemy korelację początku czynności jajników z długością dnia. Pierwsza aktywność hormonalna jajników pojawia się wraz z wydłużaniem się okresu świetlnego. Wynika to z hormonalnych zależności, w których udział biorą nie tylko gonady, ale hormony szyszynki, podwzgórza i przysadki mózgowej. Powoduje to szczególne zachowanie rujowe u kotki objawiające się akceptacją samca, specyficzną wokalizacją, odstawianiem ogona i charakterystycznym uniesieniu pięt. Należy podkreślić, że nie występuje obrzęk sromu oraz nie ma obecnego obfitego, śluzowego wypływu z dróg rodnych. Objawy te wynikają wprost ze wzrostu poziomu estrogenów. Hormony te są produkowane przez rosnące pęcherzyki na jajnikach. U większości zwierząt domowych, owulacja jest procesem, który jest wewnętrznie sterowany poziomem odpowiedniego hormonu podwzgórzowego i związanego z nim wyrzutu przysadkowego hormonu luteinizującego, w skrócie LH. Hormon ten odpowiedzialny jest za pęknięcie pęcherzyków, uwolnienie komórki jajowej oraz luteinizację pęcherzyka, czego efektem jest powstanie ciałka żółtego powstałego w miejscu pęcherzyka. U kotek do wyrzutu LH niezbędny jest akt krycia przez samca. Dopiero to doprowadza do uwolnienia komórek jajowych i do luteinizacji, która rozpoczyna fazę ciałka żółtego, trwającą u kotów około 8 tygodni.
U kotek trzymanych w warunkach izolacji, w domu nie będzie prowokacyjnego wyrzutu LH, dlatego obserwujemy wtedy kilkudniowe ostro wyrażone objawy rujowe, po czym zachodzi proces degeneracji pęcherzyków z pominięciem fazy ciałka żółtego. Po kilku lub kilkunastu dniach proces rozpoczyna się na nowo.
Pojawiają się nowe pęcherzyki, rośnie poziom estogenów i obserwujemy kolejną ruję. U młodych kotek ruja ma dość wyraźny przebieg, u starszych zwierząt obawy rujowe mogą być słabo wyrażone lub w ogóle nie występować. Czasem może mieć to związek z procesami zwyrodnieniowymi jajników, przebudową endometrium macicy lub jest związane z tym, że z wiekiem spada czynność hormonalna nieprawidłowo pracującego układu rozrodczego.
Należy podkreślić, że przewlekła estrogenizacja wynikająca z permanentnej rui, nie jest dla organizmu obojętna, zwykle można zaobserwować niedowagę, choć nie jest to objaw występujący zawsze. Czasem wręcz przeciwnie, objawem dominującym jest otyłość, wtedy także obserwujemy całkowity zanik rui. Przewlekła estrogenizacja prowadzi do: zmian zwyrodnieniowych w ścianie macicy, powstawania torbieli jajnikowych oraz zmian o charakterze nowotworowym w gruczole mlekowym.
W warunkach naturalnych ruja jest rozpoznawana przez kocury, dochodzi do krycia oraz ciąży i okres estrogenizacji nie jest szczególnie długi. Należy o tym pamiętać, gdy słyszy się poglądy związane z tym, że pozbawienie możliwości rozrodu jest działaniem wbrew naturze. Można taki pogląd zaakceptować pod warunkiem, że uznamy trzymanie kotów pozbawionych możliwości prawidłowego przebiegu cyklu płciowego także jako działanie wbrew naturze. Wtedy właściwym wydaje się wybranie postępowania mającego jak najmniejszy negatywny wpływ na organizm.
Okres rujowy zanika wraz ze skróceniem dnia, w naturze ma to miejsce w sierpniu lub we wrześniu. Należy pamiętać, że kotki, które przebywają w domu reagują na oświetlenie sztuczne, dlatego ruja u nich może się pojawić także jesienią.

1    2    3      
help.gif
dodaj_ogloszenie.gif

Znajdź firmę

zachodnio pomorskie pomorskie lubuskie dolnośląskie opolskie śląskie małopolskie podkarpackie lubelskie podlaskie warmińsko mazurskie mazowieckie świętokrzyskie wielkopolskie łódzkie kujawsko pomorskie
Wybierz województwo.
Powered by: Imperial CMS
Copyright 2023 © Wszelkie prawa zastrzeżone dla PortalWeterynaryjny.pl