Zoopsychologia

Fot. T. Kalinowski

Zwierzęta żyjące razem z człowiekiem uległy cywilizacji podobnie jak on sam i oddaliły się znacznie od swojej własnej natury. Podobnie jak człowiek cierpią na stresy, depresje, neurozy oraz inne patologie.

Zaprzątnięci sprawami własnego gatunku, egocentrycznie stawiamy go na szczycie możliwości ewolucji i często nie dajemy zwierzętom prawa do życia psychicznego, własnych odczuć, przeżywania świata na swój sposób, do posiadania uczuć wyższych. A z drugiej strony lubimy doszukiwać się rozmaitych podobieństw w zachowaniu tym samym niesłusznie uczłowieczając zwierzęta. Nadajemy ludzkie znaczenia zachowaniom, które pozornie są zbliżone do naszych a w istocie często dotyczą zupełnie innych mechanizmów. Dla przykładu psa, który spowolnionym krokiem przychodzi na zbyt agresywne jego zdaniem wołanie uznajemy za nieposłusznego. Podczas gdy on próbuje nas uspokoić.

Oddalenie od natury niesie za sobą pogubienie. Prawa natury mieszają się z zasadami kulturowymi. Coraz trudniej odróżnić cechy przyrodzone od nabytych. Najbardziej ze wszystkich gatunków zbliżony do sytuacji człowieka jest chyba pies. Podobnie jak my nie posiada już właściwie dziko żyjących krewnych. Zdarzają się zdziczałe sfory, ale zatraciły one postać wilczych watach.

Mamy w domach zwierzęta żeby nas bawiły, dotrzymywały towarzystwa, pracowały dla nas, dostarczały rozmaitych korzyści. Myślę, że również, dlatego abyśmy mogli poznać sposób bycia odmienny od ludzkiego. Dlatego warto jest zagłębić się w zwierzęcą naturę nie narzucając własnej. Poznać ich potrzeby i wymagania oraz możliwości, aby nie zapędzić się w ślepą uliczkę uczłowieczania naszych pupili. Tak, aby żyć w sposób optymalny dla wszystkich zainteresowanych.

Będąc opiekunem zwierzęcia jesteśmy za nie odpowiedzialni. To od nas zależy, w jaki sposób funkcjonuje ono w społeczeństwie. To my powinnyśmy wprowadzić naszego podopiecznego w tajniki obowiązujących reguł. I pozwolić mu poznać zasady obowiązujące wśród innych zwierząt jego gatunku. Dlatego tak zwana socjalizacja powinna mieć miejsce zarówno z osobnikami naszego gatunku jak i z przedstawicielami własnego...

To my mamy wyznaczyć granice, tak samo jak musimy je wyznaczyć naszym dzieciom, aby czuły się bezpiecznie. Nie ma to nic wspólnego z ograniczeniem wolności a raczej wiele z zadaniem sobie trudu poznania potrzeb i możliwości podopiecznego. Nauka posłuszeństwa to część programu mająca na celu dobre funkcjonowanie naszego pupila a nie spełnienie naszych aspiracji. Wymuszone posłuszeństwo nie będzie tworzyć trwałych więzi.

 Opiekun musi znać i szanować potrzeby swoich podopiecznych a także w sposób czytelny ustalać reguły. To my ludzie narzucamy swoje zasady, więc musimy je jasno precyzować i konsekwentnie przestrzegać. Powinniśmy też nauczyć się odczytywać sygnały płynące z drugiej strony, Takie, które zwierze próbuje nam coś przekazać. A bywają one często bardzo odmienne od tych, którymi zwykliśmy się posługiwać. Oblizujący się pies jest raczej podekscytowany niż głodny a merdanie ogonem nie zawsze oznacza radość. Decydując się na towarzystwo jakiegoś zwierzęcia, to znaczy proponując mu wspólne mieszkanie, powinniśmy najpierw zadać sobie pytanie czy damy radę. Czy jesteśmy w stanie zapewnić wszystkie potrzeby i czy zwierzę swoimi wymaganiami nie zaburzy naszego świata na tyle że będziemy chcieli się go jak najszybciej pozbyć zamiast cieszyć się wspólną relacją. Smutna prawda jest taka, że niechciane zwierzęta nie mają się gdzie podziać. Bywa, że stają się zagrożeniem dla człowieka i wtedy są po prostu eliminowane….

Danka Grabczan
www.poli-anka.portalweterynaryjny.pl