Neurologia

Zez

W przebiegu zespołu przedsionkowego częstym objawem jest zez pozycyjny, który można wywołać poprzez uniesienie głowy zwierzęcia do góry aż do pełnego wyprostowania szyi. Gałka oczna po stronie uszkodzenia opada wtedy do dołu, natomiast drugie oko pozostaje w pozycji fizjologicznej.

Zaburzenia równowagi i niezborność (ataksja)

Zaburzenie koordynacji ruchowej pomiędzy głową, tułowiem i kończynami prowadzi do utraty równowagi, w wyniku czego zwierzę przewraca się i ma duże trudności ze wstaniem. W bardzo zaawansowanych przypadkach zwierzę skręca cały tułów w jedną stronę, zaczyna kręcić się wkoło, a nawet turla się przez grzbiet. U zwierząt, które nie mogą już stać występuje tendencja do leżenia tylko na stronie z uszkodzeniem. Charakterystyczna dla tych objawów jest zdolność do częściowej kompensacji zaburzeń dzięki ocenie wzrokowej. Dlatego zasłonięcie oczu zawsze będzie powodowało nasilenie się obserwowanych objawów.

Towarzyszące objawy kliniczne

• niedowład lub porażenie nerwu twarzowego (nerwu czaszkowego VII) często współwystępuje z chorobami obwodowej części narządu przedsionkowego. Dochodzi wówczas do niemożności poruszania powieką, wargą lub uchem po uszkodzonej stronie.
• również w przypadkach schorzeń obwodowej części narządu przedsionkowego można zaobserwować zespół Hornera (zwężenie źrenicy, opadnięcie powieki i cofnięcie gałki ocznej).
• ze względu na anatomiczne połączenia narządu równowagi i słuchu może dojść do jednostronnej głuchoty.
• wymioty jako kliniczny objaw zespołu przedsionkowego występują u zwierząt stosunkowo rzadko, jednak mogą pojawić się w nadostrej postaci choroby.

W rzadkich przypadkach możemy zetknąć się z obustronnym i paradoksalnym zespołem przedsionkowym.

Obustronny zespół przedsionkowy

W wyjątkowych sytuacjach zespół przedsionkowy może wystąpić obustronnie, co znacznie utrudnia określenie czy zmiany mają charakter obwodowy czy ośrodkowy. W takich przypadkach występuje symetryczna niezborność, zwierzę przewraca się na obie strony. Brak jest przekrzywienia głowy i oczopląsu. Uwagę zwracają natomiast szerokie, wahadłowe ruchy głowy i szyi z jednej strony na drugą.

Paradoksalny zespół przedsionkowy

Jest to szczególna forma zespołu przedsionkowego, w której część objawów występuje po stronie przeciwnej do miejsca uszkodzenia. Należą do nich przekrzywienie głowy, zez pozycyjny i oczopląs. Natomiast zaburzenia funkcjonowania receptorów czuciowych i nerwów czaszkowych dotyczą strony uszkodzonej. Paradoksalny zespół przedsionkowy zazwyczaj jest skutkiem zmian w móżdżku.

Schorzenia części ośrodkowej mają gorsze rokowanie w porównaniu ze zmianami obwodowymi, więc bardzo ważne jest dokładne zlokalizowanie miejsca uszkodzenia. Podczas badania neurologicznego i klinicznego lekarz weterynarii powinien stwierdzić czy objawy przedsionkowe spowodowane są przez uszkodzenie w części obwodowej (błędnik, nerw) czy ośrodkowej (pień mózgu, móżdżek).