Endokrynologia

Leczenie i monitoring

Leczenie polega na suplementacji hormonu tarczycy - podaje się lewotyroksynę (syntetyczna odmiana hormonu produkowanego przez gruczoł tarczycowy) do czasu ustąpienia objawów (8-16 tygodni). Lek podawany jest w postaci tabletek, zwykle 2 razy dziennie. Po upływie 4-8 tygodni od rozpoczęcia terapii należy wykonać kontrolę stężenia hormonów we krwi. Pomiar wykonuje się po ok. 4-6 godzinach od podania leku. Reakcję na leczenie, przejawiającą się zwiększoną aktywnością i poprawą samopoczucia można zaobserwować już po tygodniu. Ustąpienie innych objawów trwa dłużej, zaburzenia dermatologiczne i neurologiczne mogą zaniknąć dopiero po kilku miesiącach.
Wtórne zmiany w postacie ropnego zapalenia skóry , malasseziozy, nużycy, należy leczyć w tym samym czasie. U psów z przewlekłą niewydolnością serca, nerek, niedoczynnością kory nadnerczy, cukrzycą i zaburzeniami funkcji wątroby leczenie rozpoczyna się stosując początkowo odpowiednio mniejsze dawki, zwiększając je stopniowo co 2 tygodnie.
Po ustąpieniu objawów klinicznych można spróbować ocenić czynność tarczycy. W tym celu należy odstawić leki na minimum 4 tygodnie (najlepiej 6-8) i oznaczyć poziom hormonów tarczycy.
W przypadku braku poprawy i nie ustąpieniu objawów po 8 tygodniach od rozpoczęcia terapii (i jednoczesnym stężeniu T4 i TSH w granicach norm) należy rozważyć weryfikację rozpoznania i wdrożyć alternatywne postępowanie.

Tyreotoksykoza

Toksyczne działanie lewotyroksyny w wyniku zastosowania zbyt wysokiej dawki jest sporadyczne. Może wystąpić przy dużych dawkach, podawanych dwukrotnie w ciągu dnia, a także u psów z niewydolnością nerek lub wątroby. Objawy wskazujące na zatrucie to: dyszenie, nerwowość, agresja, zwiększone pragnienie i apetyt, wielomocz, spadek masy ciała. Przy takich objawach trzeba zmierzyć poziom hormonów we krwi. Po ich analizie dokonywana jest korekta dawki. Jeśli objawy są intensywne, lek powinno się odstawić, aż do ustąpienia niepokojących objawów.

lek. wet. specjalista chorób psów i kotów Mieszko Smulski
lek. wet. specjalista chorób psów i kotów Martyna Wilk-Niepiekło
Przychodnia Weterynaryjna „Boliłapka" Warszawa

Bibliografia:

1. Adamek Ł., Gołyński M., Wilkołek P., Szczepanik M., Endokrynologia w praktyce. Niedoczynność tarczycy u psów, „Weterynaria w praktyce", 5/2010.
2. Chrisman Ch., Mariani Ch., Platt S., Clemmons R., Neurologia małych zwierząt dla praktykujących lekarzy weterynarii, SIMAWLW, Warszawa 2006, s. 141, 162.
3. Dembele K., Cetnarowicz A., Bartoszuk-Bruzzone U., Niedoczynność tarczycy u psów (hypothyroidism), „Magazyn Weterynaryjny", vol. 13 nr 90.
4. Hildebrand W., Kuziemska A., Popiel J., Dodatkowe badania laboratoryjne w diagnozowaniu zaburzeń hormonalnych u psów, „Weterynaria w praktyce", 5/2007.
5. Medleau L., Hnilica K., Dermatologia małych zwierząt. Kolorowy atlas i przewodnik terapeutyczny, Elsevier Urban&Partner, Wrocław 2008, s.241-243.
6. Nelson R.W., Couto C.G., Choroby wewnętrzne małych zwierząt Tom II, Elsevier Urban&Partner, Wrocław 2009, s. 779-798.
7. Panciera D.L., Carr A.P., Endokrynologia małych zwierząt dla praktykujących lekarzy weterynarii, SIMAWLW, Warszawa 2007, s. 26-38.
8. Sikorska-Kopyłowicz A., Nicpoń J., Wybrane endokrynopatie kotów, „Magazyn Weterynaryjny, vol. 18 nr 143.
9. Sikorska A., Nicpoń J., Niedoczynność tarczycy u psów. Hypothyreoidismus, „Weterynaria w praktyce", 3/2007.
10. Taszkun I., Dermatozy endokrynne u psów. Wskazania, wykonanie i interpretacja wyników wybranych testów czynnościowych, „Weterynaria w praktyce", 3/2005.
11. Żmudzka M., Lechowski R., Kozanecki P., Schorzenia gruczołu tarczowego psów oraz diagnostyka kliniczna i laboratoryjna, Novartis Poland Sp. z o.o., Warszawa 2007.