Przebieg zabiegu i techniki operacyjne
Istnieje kilka operacyjnych metod wykonania kastracji u psów, w artykule zostaną opisane dwie techniki, jedna z technik może zostać wykonana w dwóch modyfikacjach. Narządy płciowe psów samców składają się z gonad, czyli jąder, dróg wyprowadzających - nasieniowodów, płciowych gruczołów dodatkowych: gruczołów pęcherzykowych, opuszkowo-cewkowych i gruczołu krokowego - prostaty oraz narządu kopulacyjnego - prącia. Jądra są miejscem gdzie powstają plemniki, męskie komórki rozrodcze, gruczoły dodatkowe produkują wydzielinę zapewniającą właściwe środowisko dla zachowania prawidłowej funkcji plemników. Prącie umożliwia kopulację podczas której nasienie deponowane jest do dróg rodnych samicy. Jądra znajdują się w mosznie, w życiu zarodkowym powstają na terenie jamy brzusznej i w procesie zstępowania przemieszczają się do moszny. W efekcie mosznę można opisowo potraktować jako dwa zachyłki otrzewnej, otrzewna trzewna zrośnięta jest z jądrem, otrzewna ścienna zrasta się z powięzią nasienną, która jest przedłużeniem powięzi poprzecznej, pokrywającej mięśnie brzucha. Struktura otrzewnowo - powięziowa nosi nazwę osłonki pochwowej. Zewnętrzną warstwę moszny stanowi skóra.
Jak wygląda zabieg kastracji "krok po kroku" można zobaczyć klikając w ten link
Zabieg kastracji z cięcia przedmosznowego metodą otwartą.
W nazewnictwie weterynaryjnym używa się także nazwy kastracja bez odjęcia osłonek. Do zabiegu psa układa się grzbietowo, po przygotowaniu pola operacyjnego przesuwa się jądro podskórnie w okolicę przedmosznową i wykonuje cięcie około 2 - 3 cm nad jądrem. Należy przeciąć skórę, tkankę podskórną oraz blaszkę ścienną osłonki pochwowej, zachowując ciągłość blaszki trzewnej( otrzewna trzewna zrośnięta z jądrem). Przez powstałe nacięcie wysuwa się jądro przymocowane do osłonki więzadłem ogona najądrza. Zwykle wystarcza odpreparowanie na tępo tego więzadła czego efektem jest oddzielenie jądra od osłonki. Wydobyte jądro podciąga się, a uwidoczniony powrózek nasienny po od preparowaniu mięśnia dźwigacza jądra podwiązuje się i odcina. Następnie podwiązuje się mięsień dźwigacz i także odcina. Przecięte osłonki pozostają, rozcięte tkankę podskórną zszywa się nićmi rozpuszczalnymi. Ranę skórną zamyka się zależnie od preferencji chirurga. Pozostawienie osłonek może skutkować zwiększonym obrzękiem pooperacyjnym co można uznać za wadę tej metody.
Zabieg kastracji z cięcia przedmosznowego metodą zamkniętą
Metoda ta określana jest jako kastracja z odjęciem osłonek. Psa przygotowuje się tak samo jak w metodzie opisanej wyżej. Podczas wykonywania cięcia uważa się, żeby nie rozciąć osłonki pochwowej. Należy ją odpreparować od otaczających tkanek, co jest najtrudniejszym elementem przy wykonaniu tej metody. Po wypreparowaniu odciąga się powrózek znajdujący się w osłonce pochwowej, która w tym miejscu jest relatywnie dość cienka i blisko powłok brzusznych podwiązuje się materiałem wchłanialnym. Jednak zawsze należy uważać przy zakładaniu przewiązek, bo ryzyko zsunięcia przewiązki w tej metodzie jest większe. Do zalet, w przeciwieństwie do metody już opisanej, należy zaliczyć usunięcie osłonek.
Zabieg kastracji z usunięciem moszny
Wybór metody kastracji zależy od osobistych preferencji chirurga, lecz w przypadku nowotworów lub zapalenia jąder, zmienionej skóry moszny lub na życzenie właściciela można wykonać kastrację z odjęciem moszny. Do zabiegu psa przygotowuje się identycznie jak przy zabiegach już opisanych. Wykonane cięcie ma kształt wrzecionowaty, przebiega u podstawy moszny. Po odpreparowaniu skóry moszny, należy zatamować ewentualne krwotoki z licznych, skórnych naczyń. Po odsłonięciu jąder, zachowuje się osłonki pochwowe, które należy odpreparować od okolicznych tkanek. Powrózki nasienne podwiązuje się jak w metodzie zamkniętej. Tkankę podskórną zszywa się szwem ciągłym, nićmi resorbowalnymi. Ranę skóry zamyka się szwem według upodobań operatora.