Chirurgia i anestezjologia

Przepukliny u psów i kotów

Przepuklina pachwinowa
Podobnie jak przepuklina pępkowa może być wrodzona lub nabyta. Powstaje na skutek nieprawidłowej budowy pierścienia pachwinowego. Wrodzona przepuklina pachwinowa jest dziedziczną wadą genetyczną (cairn terrier, basset, pekińczyk, west highland white terrier). U psów występuje częściej u samic, zwykle jest jednostronna. Objawia się uwypukleniem skóry w okolicy pachwiny, pojawia się szybko, często ujawnia się po urazie. Najczęściej zawartość przepukliny stanowią jelita, rzadziej inne narządy - róg macicy czy pęcherz moczowy. Leczenia opiera się na zabiegu chirurgicznym.

Przepuklina przepony miednicy (przepuklina kroczowa, okołoodbytowa)
Powstaje w wyniku osłabienia lub uszkodzenia tylnej ściany jamy miednicy tzw. przepony miednicy. Pomiędzy mięśnie tylnej zabudowy ściany miednicy – pod skórę krocza - wydostają się narządy jamy brzusznej. Ten typ przepukliny dotyczy głównie starszych psów, niekastrowanych samców. Prawdopodobnie ma podłoże hormonalne, często w takich przypadkach obserwuje się znaczne powiększenie prostaty.

Przepuklina uwypukla okolicę krocza, z boku odbytu lub poniżej. Zwierzę może mieć kłopoty z oddawaniem kału i moczu. Zawartość przepukliny stanowi tkanka tłuszczowa, czasem pęcherz moczowy lub jelita. Leczeniem jest zabieg chirurgiczny usunięcia przepukliny, najczęściej połączony z zabiegiem kastracji.

Przepuklina rozworu przełykowego przepony
Jest przykładem przepukliny wewnętrznej. Dochodzi w niej do przemieszczenia się narządów jamy brzusznej (najczęściej żołądka) do jamy klatki piersiowej przez rozwór przełykowy (położone w centralnej części przepony miejsce w którym przełyk przechodzi przez przeponę, odgradzającą jamę klatki piersiowej od jamy brzusznej). Do zdiagnozowania tej przepukliny niezbędne jest wykonanie kontrastowego RTG. Zabieg chirurgiczny polega na przemieszczeniu narządów z powrotem do jamy brzusznej oraz zmniejszeniu średnicy rozworu przełykowego.

Przepuklina przeponowa
Jest to przepuklina wewnętrzna. Może być wrodzona (wada rozwojowa) lub nabyta - powstała na skutek urazu. Objawy zależą od tego jakie narządy przedostaną się do do jamy osierdziowej lub opłucnowej przez ubytek w dolnej części przepony. Najczęściej są to objawy ze strony układu pokarmowego (wymioty, biegunka, zmienny apetyt) oraz ze strony układu oddechowego (kaszel, duszność). Do zdiagnozowania niezbędne jest badanie USG lub RTG. Leczenie polega na chirurgicznym zamknięciu wrót przepukliny, po wcześniejszym wycofaniu zawartości przepukliny do jamy brzusznej.

Przepuklina pooperacyjna
Podstawową przyczyną powstania przepukliny pooperacyjnej są błędy techniczne operatora wykonującego zabieg. Należą do nich: zbyt duże odległości pomiędzy szwami, nadmierne napięcie ułożonych szwów i związana z tym anemizacja (niedokrwienie) tkanek, uszkodzenie naczyń krwionośnych. Do powstania przepukliny pooperacyjnej przyczyniają się zakażenia okołooperacyjne, prowadzące do szybszego rozpuszczenia założonych szwów (operacja ropomacicza, niedrożności jelit), krwiaki w ranie pooperacyjnej, nadmierne działanie tłoczni brzusznej, forsowny ruch po zabiegu.

Postępowaniem z wyboru w leczeniu przepuklin jest wykonanie zabiegu operacyjnego, zwłaszcza, że niektóre z nich mogą stanowić zagrożenie dla życia zwierzęcia. Sam zabieg oraz znieczulenie ogólne nie niosą za sobą dużego ryzyka, jeśli zwierzę jest w dobrym stanie ogólnym. Dlatego w koniecznych przypadkach należy wcześniej ustabilizować stan zwierzęcia oraz wykonać niezbędne badania dodatkowe jak badanie krwi czy badania z zakresu diagnostyki obrazowej.

W artykule wykorzystano zdjęcia z zabiegu operacyjnego u kotki, która trafiła do naszej lecznicy z przepukliną pooperacyjną.

lek. wet. specjalista chirurg Maciej Czajka
Przychodnia Weterynaryjna "Boliłapka" Warszawa
www.bolilapka.portalweterynaryjny.pl
lek. wet. Natalia Jackowska

Bibliografia: