Chirurgia i anestezjologia

Postępowanie

Guzki poniżej 1cm nie stanowią dużego problemu i zwykle łatwo jest je wyciąć co prowadzi do pełnego wyleczenia. Jednak tak mała zmiana rzadko jest zauważalna i zwykle jest rozpoznana podczas badania ogólnego, dlatego warto jest wybrać się z pupilem raz na pół roku (np. przy okazji odrobaczenia) na wizytę kontrolną.
Po zdiagnozowaniu nowotworu sutka, lekarz oceni stan ogólny zwierzęcia na podstawie badania klinicznego oraz badań dodatkowych takich jak badanie krwi, czy RTG klatki piersiowej. Te ostatnie pozwoli na wykluczenie ewentualnych przerzutów do płuc. Stwierdzenie nowotworu w płucach powoduje odstąpienie od leczenia chirurgicznego.
Z wyboru leczenie sprowadza się do zabiegu chirurgicznego. Polega on, w zależności od sytuacji, na wycięciu 1 sutka (guzy poniżej 1 cm), pary lub trzech sutków, całej, jednej strony lub wszystkich sutków. Ten ostatni zabieg mastektomia totalna wymaga specjalnych wskazań i okoliczności i nie jest preferowana ze względu na wielkość rany operacyjnej. W sytuacji kiedy w jednej z listw mlecznych guzów jest więcej lub mamy zajęte sutki po obu stronach należy wykonać dwie mastektomie połowiczne (jedna strona) we właściwym odstępie czasu.
Gdy mamy do czynienia z pojedynczym guzem w:
1 sutku wtedy usuwamy 1 i 2 sutek,
2 sutku wtedy usuwamy 1, 2 i 3 sutek,
3 sutku wtedy usuwamy 1, 2, 3 sutek lub całą stronę,
4 sutku wtedy usuwamy 4 i 5 sutek,
5 sutku wtedy usuwamy 4 i 5 sutek.
Wraz z 1 i 5 sutkiem wycinane są okoliczne węzły chłonne.

Powyższy schemat wynika z budowy układu chłonnego, który jest w tym przypadku doskonała drogą do przerzutów komórek nowotworowych między gruczołami.

Kiedy mamy do czynienia z nowotworem nieoperacyjnym lub z licznymi, odległymi przerzutami możemy wdrożyć chemioterapię, jednak jej skuteczność jest bardzo różna w zależności od fazy cyklu komórkowego komórek guza, szybkości wzrostu rozmiarów nowotworu, oporności tych komórek na leki oraz ich zróżnicowania.
Leczenie paliatywne (w końcowej fazie choroby) pozwala, w miarę możliwości, przedłużyć komfortowe życie zwierzęcia z nowotworem. Polega ono na podawaniu leków przeciwbólowych, płynoterapii, zachowania odpowiednio zbilansowanej diety. Takie zwierzę powinno odbywać regularne wizyty u lekarza weterynarii w celu prowadzenia kontroli przebiegu choroby.

Rokowanie

U suk przy łagodnym nowotworze sutka rokowanie jest pomyślne. Natomiast po chirurgicznym usunięciu guza złośliwego, średni czas przeżycia waha się od kilku miesięcy do 2 - 3 lat, zależnie od rodzaju nowotworu. Dlatego ważne jest, aby jeszcze przed zabiegiem lub po operacji wysłać materiał do badania laboratoryjnego w celu określenia charakteru zmiany. Na czas przeżycia ma też wpływ rozmiar nowotworu. Suki z guzami powyżej 5cm przeżywały średnio 40 tygodni, podczas gdy te z guzem poniżej 5cm - 112 tygodni. Stąd tak ważne jest wczesne wykrycie i usunięcie guza.
W przypadku kotek, rokowanie jest mniej optymistyczne, ponieważ większość procesów nowotworowych w obrębie sutka to nowotwory złośliwe. Wcześniej i częściej niż u suk pojawiają się wznowy po operacji. Największy wpływ na rokowanie mają wymiary guza, jego odgraniczenie od innych tkanek oraz budowa histologiczna guza.

Profilaktyka

W ramach profilaktyki należy:

• wykonywać wczesną sterylizację suk i kotek, nie przeznaczonych do rozrodu;

• ograniczyć ilość tłuszczów w diecie młodych zwierząt;

• przeprowadzać regularne badania okresowe;

• ograniczyć ekspozycję na powszechnie znane kancerogeny (dym papierosowy, środki ochrony roślin, metale ciężkie itp.).

lek. wet. Łukasz Sokalski
Przychodnia Weterynaryjna "Bokserska"

Bibliografia:

1. Morris J., Dobson J., Onkologia małych zwierząt, SIMA WLW, Warszawa, str. 188-195.
2. Szczubiał M., Wawron W., Nowotwory gruczołu mlekowego u suk, Życie weterynaryjne.
3. Waldron  D. R., Rozpoznawanie i leczenie chirurgiczne nowotworów gruczołu mlekowego u psów i kotów, Weterynaria po Dyplomie, vol. 3  listopad 2002, str 28-33.